بهمن از واژه اوستایی وهومن به معنی اندیشه نیک، منش یا خرد سپندینه (مقدس) ریشه گرفته است. بهمن فرشته نگاهبان حیوانات بوده و خروس پرنده ویژه جشن بهمنگان است و گل یاس سپید نماد بهمن است. به جشن بهمنگان، بهمنجه هم گفته می شود. ابوریحان بیرونی در کتاب آثار الباقیه عن القرون الخالیه آورده است:
"روز دوم آن روز بهمن عید است که برای توافق دو نام آنرا بهمنجه نامیده اند"
ادامه مطلب ...
جشن بتیکان سومین جشن از جشن های چهارگانه دیگان بوده و در دی به مهر روز برگزار می گردد. ابوریحان بیرونی در آثار الباقیه می نویسد:
روز پانزدهم که دی به مهر روز باشد و نامبر است به بتیکان، پیکری را از خمیر یا گل به شکل انسان می سازند و آن را جلوی درهای ورودی می گذارند.
روز سیر سور، چهاردهم دی ماه، روزی است که پادشاه بزرگ ایران زمین، جمشید شاه کشته شد و دیوها توانستند بر شهر چیره شوند و مردمان برای در امان ماندن از شر پلیدی دیوها، به غذای حود سیر زدند تا پلیدی و بیماری را از خود دور کرده شفا یابند. در چنین روزی ایرانیان از خوردن چربی پرهیز کرده و از سیر در تمام غذاها استفاده می کنند.
در باور ایرانیان باستان، آذر به معنی آتش تنها عنصری بود که آلودگی را به خود نمی گرفت و در واقع آتش عنصری است که به سه عنصر دیگر هستی یعنی خاک، آب و باد جان می بخشد و تمام نیروی سه عنصر دیگر را از آتش می دانستند. پارسیان آتش را نماد پاکی و نوری از جانب اهورامزدا می انگاشتند و آن را گرامی می داشتند.
سیزدهم تیرماه در فرهنگ باستانی ایران، مصادف با جشن تیرگان است، جشنی که به مناسبت فداکاری و ایثار آرش کمانگیر که جان عزیزش را نثار کرد تا خاک ایران زمین به چنگ دشمن نیوفتد، بر پا می گردد. جشن تیرگان به روایتی دیگر جشن تیرگان بزرگداشت تیشتر (الهه بارش باران در فرهنگ ایرانی) است.