جشن سده

جشن سده از قدیمی ترین جشن های ایرانی حتی قدیمی تر از نوروز است. فردوسی در شاهنامه آنرا به دوران هوشنگ شاه دومین پادشاه پیشدادی نسبت می دهد. جشن سده جشن پیدایش آتش است. در روایت اساطیری ایران باستان آمده است که هوشنگ شاه به هنگام شکار، مار بزرگ سیاه رنگی را می بیند و به سوی آن سنگی پرتاب می کند که از برخورد سنگ با سنگ دیگر، جرقه ای پدید می آید و بوته خشکی در آن حوالی آتش می گیرد.

یکی از روایات نامگذاری سده آن است که از ابتدای ماه آبان تا آبان روز (روز دهم) از ماه بهمن 100 روز است. به روایت دیگر از زمان جشن سده تا زمان برداشت غلات 100 روز طول می کشیده به همین علت جشن سده برگزار می شده است.

اما برخی معتقدند سده ربطی به عدد 100 ندارد. سده در زمان اوستایی به معنی برآمدن خورشید و طلوع کردن است و با توجه به اینکه در روز دهم بهمن چله بزرگ زمستان به پایان می رسد که از شب یلدا آغاز شده است و زین پس زمین شروع به گرم شدن و زایش خواهد کرد، بنابراین ایرانیان باستان با پایان چله بزرگ و آغاز چله کوچک زمستان این روز را جشن می گرفته اند.