وقتی بالاخره تصمیم گرفتند از تریبون رسمی اعتراف کنند که کرونا به ایران رسیده، من از دو هفته پیشتر به دلیل ابتلا به آن با مرگ دست و پنجه نرم می‌کردم، چون حتی یک عدد دستگاه کیت تشخیص هم در کشور وجود نداشت.

جامعه کم‌کم پروتکل‌ها را جدی گرفت و انجام بعضی کارها را کنار گذاشت. با خودم فکر می‌کنم، وقتی در عرض مدت ۴ ماه آداب معاشرت تغییر کرد و دست دادن و روبوسی از دیدارها حذف شد، در طول ده‌ها، صدها یا هزاران سال چه چیزهای دیگری در جوامع به فراموشی سپرده شده.

در ابتدا دشوار بود، اما به ممنوعیت دست و ماچ و بغل، عادت کردیم. واقعیت این است که عادت می‌کنیم. ما به همه چیز عادت می‌کنیم. از سوی دیگر ملتی هستیم که به هر سختی و دشواری غیرمنطقی هم عادت می‌کنیم.

به آلودگی صوتی عادت کردیم، به حضور موتورسوارها در پیاده‌رو یا ورود ممنوع آمدن‌شان عادت کردیم، به یک‌طرفه بودن خیابان ولی‌عصر، ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد، فرسودگی اتوبوس‌های شرکت واحد و شلوغی قطارهای مترو، شهردار شدن زاکانی، نایاب شدن تاکسی، ریخت مهران مدیری، گرانی روزافزون کالاها، کمبود دارو، ما به همه چیز عادت کرده‌ایم.

حالا هم به صیانت عادت می‌کنیم. نباید بکنیم، اما می‌کنیم. چون چاره‌ای نداریم. کسانی که پشت میز نشسته‌اند هم به خوبی این را می‌دانند. این که هر تصمیم بگیرند و هر طرحی را به اجرا بگذارند، جامعه در ابتدا مقاومت می‌کند، اما در نهایت عادت می‌کند.

اینستاگرام فیلتر است و سر و کله زدن با فیلترشکن‌ها انرژی مضاعف می‌خواهد. این پلت‌فرم هم مانند فیس‌بوک و توئیتر بماند برای مسؤولانی که یک شبکه اجتماعی را فیلتر می‌کنند اما خودشان همان‌جا صفحه دارند و هر روز مطلب منتشر می‌کنند. ما به این رفتارشان هم عادت کرده‌ایم.

سال‌ها قبل بلاگ‌نویسی را با بلاگفا آغاز کردم و اکنون دوباره اینجا هستم. باز به همان نقطه بازگشتم، چون خیلی‌ها به فیلترشکن دسترسی ندارند و ارتباطم با آنها قطع شده. از سوی دیگر بعضی متخصصان، پشت پرده در حال کمک کردن به وزارت ارتباطات هستند تا فیلترینگ را با قدرت و شدت و گستردگی و عمق بیشتری به جامعه تحمیل کند.

به آن هم عادت می‌کنیم. به این که بعضی‌ها در حوزه استارتاپ شهرت و اعتبار دارند و ژست مردم‌دوستی می‌گیرند و می‌گویند غصه دارند، اما یواشکی در فیلترینگ مشارکت دارند و شب هم در راه خانه با همان پولی کاهو و شلیل و باگت می‌خرند که بابت کشف روش فیلتر کردن یک سرور جدید VPN یا مشاوره دادن به روابط‌عمومی یک شرکت مجری صیانت برای پنهان ماندن از افکار عمومی و رسانه‌ها به دست آورده‌اند.